Yazar: Emre Seymenler - Tarih: 21 Ocak 2023 10:48 - Kategori: Genel

---

Kaplinler, makine ve mekanik uygulamalarda sıklıkla kullanılan güç aktarma organlarından biridir. Bu yazımızda kaplinler hakkında en detaylı bilgileri vermeye çalışacağız. Ayrıca cevabını aradığınız kaplin nedir, ne işe yarar, çeşitleri nelerdir ve çok daha fazlası bu yazımızda...

Kaplin Nedir?

Kaplin, iki şaftı yada mili birbirine bağlayan ve tahrik eden taraftan tahrik edilen tarafa doğru bir güç iletmek amacıyla kullanılan bağlantı elemanıdır. Makine ve imalat endüstrisinde kaplin, şaft kaplini, mil kaplini, mafsal gibi çeşitli isimlerle anılmaktadır. İki şaft arasındaki bağlantı kalıcı veya geçici olabilir.

Basit bir ifadeyle, kaplinlerin herhangi bir güç aktarım sisteminde giriş ve çıkış millerini bağlamak için kullanıldığını söyleyebiliriz, örneğin takım tezgahlarındaki dişli kutusu mili kaplinler aracılığıyla giriş motor miline bağlanır; Motor mili ile pompa veya kompresör mili vb.

Kaplin Ne İçin Kullanılır, Ne İşe Yarar?

Bir kaplin çeşitli nedenlerden kullanılmaktadır bunlar;

• Güç aktarma amacıyla dönen taraftan döndürülen tarafa doğru güç aktarmak istediğimizde,
• Montaj hatalarını absorme etmek istediğimizde (dönen taraf ve döndürülen taraf arasındaki montaj hataları)

Bu iki durumu biraz daha açalım ve yenilerini de ekleyelim;

1. İletim gücü
Bir kaplin kullanmanın birincil nedeni, tahrik milini tahrik edilen mile bağlamaktır.
Kaplin kullanmak yerine tek parça şaft ile bağlı bir makine imal etmek zordur. Maliyet ve doğruluk açısından sorun yaratır, aynı zamanda nakliye ve montaj çok zordur, bu nedenle fazladan adam-saat gerektirir.
Ayrıca, tek parça şaft durumunda, tahrik tarafı veya tahrik edilen taraf kırılırsa, bütünüyle değiştirilmesi gerekir.

2. Yanlış hizalama sorunlarını absorbe eder
Tahrik milini tahrik edilen mile yüksek hassasiyetle hizalamak önemli miktarda zaman alır.
İki milin eksenleri yanlış hizalanırsa, dönerken çevredeki parçalara tekrar tekrar ekstra bir kuvvet uygulanır, bu da titreşime ve gürültüye neden olur.
Buna ek olarak, üniteleri üretmek için aynı parçalar kullanılsa da, işleme hassasiyeti gibi hatalar vardır, bu nedenle boyutlar tek tek farklı olduğu için her üniteyi doğrulukla monte etmek çok zordur.
Bu nedenle, bu tür montaj hatalarını absorbe etmek için bir kaplin kullanılmaktadır.
Kaplin, iki şaft arasında bir yanlış hizalama (eksantriklik / sapma açısı, eksenel yer değiştirme vb.) olsa bile gücü dinamik ve doğru bir şekilde iletme rolüne sahiptir.

3. Çevredeki ürünleri korumak için titreşimleri absorbe eder
Makineyi kullanırken titreşim ve şok çevredeki parçalara aktarılabilir.
Örneğin, tahrik tarafındaki bir motorun vb. titreşimi vidalı millere vb. iletilirse, makineyi öngörülen konumdan saptırır ve makinenin performansından iyi bir şekilde yararlanmak mümkün olmaz.
Ayrıca, kaplini olmayan bir makine dışarıdan bir darbe alırsa, darbe doğrudan motora iletilebilir ve motorda hasara neden olabilir.
Kaplin bu soruna bir çözümdür. Tahrik edilen tarafı yüksek hassasiyetle hareket ettirmek için titreşimi ve/veya pahalı motorların vb. zarar görmesini önlemek için şoku emer.

4. Motorun ısısını vb. tahrik edilen tarafa aktarmaz
Bir motor kullanıldığında çok fazla ısı üretir.
Tahrik edilen tarafa iletildiğinde, bilyalı vida vb. ısı ile genleşir ve uzunluk değişir.
Sonuç olarak, konumlandırma doğruluğu etkilenir ve beklenen makine hassasiyeti gerçekleşmez.
Bununla birlikte, bir kaplin kullanarak, motorun vb. ısı transferini önlemek mümkündür, böylece parçalar deforme olmaz veya doğru konumundan kaymaz.

Şimdiye kadar açıkladığımız gibi, kaplin kullanma gerekliliği uygulamaya ve duruma bağlı olarak değişir.
Kaplinler, montaj hatalarının emilmesi (esneklik), yüksek konumlandırma doğruluğu (yüksek rijitlik), titreşimi emerek daha yüksek doğruluğa ve daha uzun hizmet ömrüne katkı ve ısı transferinin engellenmesi gibi çoklu performanslar sağlayabilir.

Kaplin Çeşitleri Nelerdir?

Birçok çeşit kaplin vardır.
Ne tür özelliklerin mevcut olduğunu ve ne tür bir uygulamaya uygun olacaklarını anlamak ve ardından kullanım amacına uygun bir kaplin seçmek gerekir.

Kaplin Çeşitleri

	Metal Disk Tipi Kaplin: Esnek metal disk elemanları çeşitli derecelerde yanlış hizalamaya izin verir. Yüksek hızlı rotasyon uygulamaları için mükemmel uyum.
	Rijit (Sert) Tip Kaplin: Silindirik basit yapı Düşük atalet ile ultra yüksek sertlik
	Yay Tipi Kaplin: Helezon yay elemanı çeşitli derecelerde yanlış hizalamaya izin verir Yüksek esneklik ve yüksek aktarılabilir tork
	Pim Burç Tipi Kaplin: Kayar pim ve burç, büyük yanlış hizalamaya ve çok düşük reaksiyon kuvvetine izin verir
	Mıknatıs Tipi Kaplin: Kalıcı mıknatıs kuvveti mekanik temas olmadan güç iletir Bu özellikler temiz odalar ve gıda işleme uygulamaları için idealdir
	Yüksek Titreşim Sönümlemeli Lamine Kauçuk Tip Kaplin: Yüksek sönümleme özellikleri, servo motor veya kademeli motorun rezonanslarını emer
	Çene Tipi Kaplin: İki göbek, kauçuk veya elastomer eleman yapısını araya sokar, titreşimi emer Kolay kurulum
	Körük Tipi Kaplin: 2 göbek ve plastik körük yapısı Kompakt ve yüksek esneklik
	Kauçuk Elastomer Eleman Tip Kaplin: Sıkıştırılmış kauçuk yapı, elastomer eleman yapısı Titreşim sönümlemesi için motor uygulamalarına uygundur

Kaynaklar:

https://www.mikipulley.co.jp/EN/Products/FlexibleCouplings/about.html

https://mechstuff.com/what-are-different-types-of-couplings/