Makine mühendisliği çoğu yerde bir yılı hazırlık ve 4 senesi lisans eğitimi olmak kaydıyla 5 yıllık bir eğitim sürecini kapsayan bir meslek dalı. Hemen hemen her üniversitenin makine mühendisliği bölümü var yılda ne kadar mezun olunuyor bunun rakamlarını da bulup yazımıza ekleyeceğim...
Herşey iyi hoş, üniversite sınavını kazandık, güç bela dersleri verdik ve mezun olduk. Acaba nerede çalışabiliriz, hangi sektörü tercih etmeliyiz, hangi sektörün kazancı iyi gibi bir çok soru aklınıza gelebilir. Hatta bunlar üniversite tercihleri öncesinde de gelebilir...
Bu yazımızda makine mühendisleri ne iş yapar, nerelerde çalışır, hangi sektörlerde iş potansiyeli var gibi birçok konuyu derinlemesine inceleyeceğiz.
Bu yazıyı yazan şahsım da makine mühendisi olduğu için sanırım güzel ve tatmin edici bir kaynak olacak... O zaman vakit kaybetmeden başlayalım...
Makine mühendisleri ne iş yapar, nerelerde çalışır sorusuna cevap olarak bazen sektör, bazen bir alan altında cevaplar vereceğim...
Makine mühendisleri doğalgaz sektöründe altyapı, idare, yönetim, çizim gibi birçok alanda iş yapabilir. İlk olarak doğalgaz altyapısından başlayalım. Doğalgaz sektöründe iki tür altyapı vardır. İlki sokak aralarında sarı polietilen borularla yada çelik borularla anahat döşemesi yaptıktan sonra evlerin, iş yerlerinin kapılarına kadar doğalgaz kutusunu getiren altyapı diğeri ise TANAP projesi gibi Azerbaycan'dan Avrupa'ya doğalgaz ana iletim hattını döşeyen altyapı işleri diye ayırabiliriz. İlkinden başlarsak, bir makine mühendisi ilk söylediğim altyapı işlerinde şantiye şefi olarak görev yapar. Kepçe, kamyon, amele, beton kırıcı, kompresör gibi makine ve personellerin olduğu bir yapıya başkanlık eder ve görevleri arasında Doğalgaz Dağıtım firmasının vermiş olduğu güzergahlarda anahat ve servis hattı doğalgaz hatlarını döşemektir.
Bu işleri yaparken, sevk, organizasyon, idare, planlama, puantaj, beşeri ilişkiler gibi birçok özelliğin yanı sıra alt üst kademe arasında aracılık hizmetleri, zor insanlarla çalışmak, tehlikeli iş ortamlarında bulunmak gibi bazı avantajlı kabiliyetleri de kazanmış olacaklar.
Doğalgaz sektöründe makine mühendisleri şantiye şefliğinin yanı sıra, Doğalgaz Dağıtım firmasında yetkili mühendis olarak çalışabilir, bu işler çeşitli şekillerde olabilir, yapım şefi yada altyapıdan sorumlu mühendis, doğalgaz iç tesisat kontrol mühendisi gibi çeşitli görevlerde çalışabilir.
Doğalgaz sektöründe ayrıca makine mühendisleri müşavirlik görevlerinde de bulunabilir. Müşavirler, hem yüklenici firmayı yani altyapıyı yapan firmayı hemde dağıtım firmasını denetler, dağıtım firmasının döşeyeceği hatların planlarını hazırlar, projelerini çizer gibi birçok işi yapabilir.
Doğalgaz sektöründe son olarakta, bireysel olarak tesisat bürosu açıp, ev ve fabrikalara doğalgaz iç tesisatı yapma işlerinde bulunabilirsiniz. Makine mühendisleri aldıkları bir ev projesi yada iş yeri için doğalgaz hattının projesini çizer, dağıtım firmasına onaylatır ve sonrasında kaynakçı usta ve ekibine doğalgaz tesisatını döşetir.
Özetlemek istersek makine mühendisleri doğalgaz sektöründe şantiye şefliği, proje mühendisi, tesisat mühendisi, kontrol mühendisi, yapım şefi gibi bir çok işi yapar. Bu mesleklerin gelirleri aylık kazanç ve maaş durumları, çalışılan firma, işin süresi, makine mühendisinin yetkinliği gibi birçok detaya bağlı olmaktadır.
Enerji sektörü ülkelerin en önem verdikleri sektörler arasında yer almakta ve gelişmek isteyen, özgür kalmak isteyen ülkelerin enerji yatırımlarına büyük önem vermek zorunda. Herkesin bildiği Ukrayna-Rusya savaşında, Rus gazının kesilmesi ile Avrupa donma ve gazsız kalma tehdidi altında kalmıştı...
Siyaseti bir kenara bırakalım ve makine mühendisleri enerji sektöründe ne iş yapar, nerelerde çalışır bunlara geçelim.
Enerji sektörü malum geniş bir alan, içerisinde Termik santraller (kömür santralleri), doğalgaz santralleri, doğalgaz kombine çevrim santralleri, nükleer santraller, güneş enerji santrali, hidroelektrik santraller, rüzgar enerji santralleri, biyogaz, biyokütle santralleri, jeotermal enerji santralleri gibi belki de eksik yazdığım alanlarda makine mühendisleri için çalışma potansiyelleri bulunmakta.
Bu alanlarda makine mühendisleri, bu santrallerin yapım, işletme, bakım, proje, iş güvenliği ve yönetim gibi işlerde çalışabilirler.
Kendim enerji sektöründe bakım, onarım, montaj yapan bir firmada bir müddet çalışmıştım, o zaman zarfında yaptığımız işlere bakarsam, ilk olarak bir enerji santralinin montajını yani kurulmasını ele alalım. Makine mühendisleri bu tür bir kurulum aşamasında şantiye şefi olarak görev yapar. Görevlerinin içeriğine bakarsak, yüklenici olarak almış oldukları iş ne ise mesela borulama işi ise kilometrelerce çelik borunun projeye uygun şekilde kaynatılması gerekir, iskele izolasyon işleri almış ise buhar geçen hatların ısı kayıplarını önlemek adına taş yünü ve galvaniz, alüminyum sac ile kaplanmasından sorumludur. Eğer çalıştığı firma montaj yapıyorsa, örneğin bir buhar türbininin montajını yaparken o işin sevk ve idaresinden sorumludur. Gibi gibi birçok çeşitli iş olanağı olmakta.
Enerji santrallerinin yapım kısmında unutmuş olabileceğim daha farklı işlerde olabilir... Santraller tamamlandı diyelim bu seferde bu santrallerin işletme ve bakım kısımlarında makine mühendisleri çalışabilmektedir. Scada sistemleri gibi santralin kontrol edildiği sistemlerde makine mühendisleri tesisin düzgün bir şekilde çalışmasından sorumludur. Yine santralin bakım kısmında ise, makine mühendisleri, planlı duruşları ayarlamak, vana gibi kısımların bakımlarını yapmak, arıza ve oluşan sıkıntıları gidermek, revizyonlara eşlik etmek gibi görevlerden sorumlu olurlar.
Makine mühendisleri enerji santrallerinin kurulumu sırasında iş güvenliği uzmanı olarak çalışabilir. Santrallerin projelendirilmesi kısmında makine mühendisleri tasarım, imalat, projelendirme kısımlarında çalışabilir.
İş güvenlik konularına verilen önem neticesinde makine mühendisleri, işletmelerde test, ölçüm ve periyodik kontrol alanlarında çalışabilmektedir. Fabrikalarda iş ekipmanlarının en az yılda bir kere kontrol edilmesi gerekiyor ve bunun makine mühendisleri tarafından onaylanması gerekiyor. Bu kapsamda basınçlı kaplar (buhar kazanı, otoklav, hava tankı...), kaldırma ve iletme ekipmanları (vinç, yürüyen merdiven, yük asansörü...) iş makineleri, alet ve edavatlara makine mühendisleri periyodik kontrolleri yapar, ayrıca asansör kontrolleri de yine bu kapsam altında değerlendirilmelidir.
Makine mühendisleri sıklıkla imalat sanayisinde, tasarım, ar-ge, ür-ge, dizayn, proje, imalat mühendisi gibi çalışabilir. Cnc makine ve takım tezgahları sektöründe satış, servis, teknik mühendis olarak çalışabilir.
Otomotiv sanayisinde, makine mühendisleri çok çeşitli alanlarda çalışabilir, araç koltuk tasarımından, motor tasarımına, genel tasarımdan, üretim ve imalat alanlarında, test ve kontrolden, planlamaya kadar birçok alanda otomotiv sektöründe makine mühendisleri çalışabilmektedir.
Makine mühendisleri ne iş yapar, nerelerde çalışır sorusuna aklıma geldikçe eklemelerde bulunacağım, unuttuğumuz var ise yorumlarda belirtirseniz sevinirim.